Bác sĩ Lê Thị Thu Hà, Trưởng Khoa hậu sản Bệnh viện Từ Dũ cho biết, sinh mổ chỉ được chỉ định khi mẹ hoặc thai nhi có nguy cơ về sức khỏe. Việc hồi phục sau sinh mổ lâu và khó khăn hơn so với sinh thường, sản phụ mất máu nhiều hơn, chi phí cao hơn và nguy cơ bị nhiễm trùng hậu sản cũng cao hơn… vì thế mà công đoạn chăm sóc, bồi dưỡng sức khỏe cho mẹ sau sinh mổ cũng trở nên đặc biệt quan trọng. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì để nhanh phục hồi, nhanh về sữa và kiểm soát cân nặng sau sinh một cách hiệu quả nhất?
89% trường hợp tử vong sau sinh do mà nguyên nhân hàng đầu chính là thiếu hụt dinh dưỡng thai kỳ. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì để phòng tránh?
Các bà mẹ sau khi sinh mổ cần chú ý cẩn thận không những trong thực đơn dinh dưỡng mà còn trong việc chăm sóc cơ thể, sinh hoạt, nhất là khi vừa đau với vết mổ vừa phải chăm sóc con cái. Mẹ sau khi sinh mổ nên ăn gì?
Những vấn đề nào thường xảy ra với mẹ sinh mổ?
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỉ lệ các ca sinh mổ ở Việt Nam là 40% cho thấy ngày càng nhiều sản phụ lựa chọn sinh con theo hình thức này. Tuy nhiên, người ta vẫn nói sinh mổ làm tổn hại 3 năm tuổi thọ, vì vậy người mẹ sinh mổ sẽ phải chịu nhiều thiệt thòi hơn so với những mẹ sinh thường, do bị gây tê trực tiếp trước khi trải qua một cuộc phẫu thuật kéo dài từ 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ. Thông thường, sinh mổ được chỉ định trong trường hợp thai quá lớn, thai ngược, vỡ ối sớm hoặc các vấn đề phát sinh khác. Sau khi sinh mổ, mẹ sẽ gặp phải một số vấn đề gì?
Mất nhiều thời gian phục hồi
Vết mổ dài hơn rất nhiều so với vết rạch ở tầng sinh môn khi sinh thường. Người mẹ phải mất hơn 1 tuần để vết thương liền chắc, 2 – 3 tháng để tạo sẹo. Các cảm giác đau ở vết mổ sẽ vẫn thỉnh thoảng xuất hiện cho đến khi chúng được 1 năm trong khi vết khâu do sinh thường chỉ mất 1 tháng để hồi phục.
Sau khi sinh mổ nên ăn gì? Thực đơn cho người mẹ phải đảm bảo đủ chất dinh dưỡng để các vết thương mau lành lại. Những thực phẩm có hại cho vết thương như đồ nếp, rau muống, đồ uống có ga, có cồn, các loại rau củ gia vị và mỡ động vật nên tránh.
Sau khi sinh mổ nên ăn những gì? Thực đơn cho mẹ sau sinh mổ phải đảm bảo đủ dưỡng chất cần thiết
Táo bón
Thuốc kháng sinh, mất nước, nhu động tiêu hóa giảm làm phân di chuyển khó, chế độ ăn uống và vận động chưa hợp lý sẽ làm mẹ bị táo bón sau sinh. Ở người mẹ sinh thường, táo bón cũng phổ biến nhưng độ trầm trọng kém hơn so với sinh mổ.
Bà bầu sau sinh mổ nên ăn gì? Thực đơn sau sinh mổ của mẹ phải đảm bảo đủ nước, nhiều rau xanh cùng các lợi khuẩn bổ sung cho đường ruột để kích thích tiêu hóa.
Sữa về chậm
85% các sản phụ sau sinh, đặc biệt là các mẹ sinh mổ gặp phải vấn đề này do tác dụng của thuốc gây tê, thuốc kháng sinh và mẹ không được cho con bú ngay mà phải đợi ít nhất 2 tiếng ở phòng hồi sức. Sau sinh mổ nên ăn gì? Trong thực đơn cho mẹ phải chứa nhiều thực phẩm lợi sữa.
Xem trọn bộ Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh & sinh mổ
Vai trò của dinh dưỡng đối với sản phụ sau sinh mổ
Xây dựng một chế độ dinh dưỡng đúng đắn và khoa học chiếm 89% trong quá trình hồi phục sức khỏe của mẹ, vì nó đảm bảo các vai trò sau:
- Giúp vết mổ nhanh lành, mẹ nhanh hồi phục: Vitamin và khoáng chất trong thực phẩm giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng trong quá trình liền vết mổ, protein giúp tái tạo da non làm liền vết mổ, các yếu tố vi lượng như sắt, kẽm, canxi có vai trò chính trong việc cầm máu, bổ sung lại lượng máu mẹ đã mất khi sinh mổ…
- Giúp nguồn sữa tốt nhanh về và nhiều cho con bú: Việc đưa vào cơ thể lượng nước đầy đủ, kết hợp với các món ăn lợi sữa sẽ khiến cho bé yêu của bạn được nhận những dòng sữa mát lành và giàu chất dinh dưỡng..
- Kiểm soát cân nặng sau sinh mổ: chế độ dinh dưỡng đúng và khoa học sẽ giúp mẹ kiểm soát cân nặng hiệu quả. Mẹ nên chú trọng tới những thực phẩm lợi sữa lại có tác dụng giảm cân tự nhiên như thịt nạc, cá, tôm, rau xanh, củ quả, các loại hạt như mè đen, ngũ cốc, gạo lứt, yến mạch...
Phụ nữ sau khi sinh mổ nên ăn gì? chế độ dinh dưỡng chi tiết
Phụ nữ sau khi sinh mổ nên ăn gì? Thượng Yến sẽ bật mí cho mẹ tất tần tật những nhóm thực phẩm, những món nên ăn và các loại nước nên uống để đem lại hiệu quả nhanh nhất cho mẹ nhé!
Các nhóm thực phẩm tốt cho mẹ sau sinh mổ
Nhóm thực phẩm giàu protein
Protein là chất dinh dưỡng quan trọng nhất giúp làm lành các vết thương, tái tạo tế bào và mô bị hư hại.
Sau sinh mổ mẹ nên ăn nhiều thực phẩm nhóm protein
Để đáp ứng được nhu cầu protein của cơ thể, mẹ nên chọn ăn các loại thịt bò, thịt lợn, thịt gà, trứng, sữa, sữa chua, pho mát hay các loại thức ăn có nguồn gốc thực vật như các loại hạt cây, đậu phụ và sữa thực vật cũng có chứa axit amin.
Nhóm thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất
Để trả lời cho câu hỏi “Mẹ sau sinh mổ nên ăn gì?” thì chỉ có câu trả lời bao gồm đầy đủ các loại vitamin là đúng đắn nhất, bởi lẽ bất kỳ một loại vitamin nào cũng có ích cho cơ thể, mẹ có tin không?
- Vitamin C giúp đẩy nhanh quá trình làm lành vết thương và tăng cường sức mạnh cho các mô lành. Bà bầu sau sinh mổ nên ăn gì để có nhiều vitamin C? Đó là ớt chuông, trái cây họ cam quýt, bông cải xanh, âu tây, cà chua, dưa hấu, bắp cải, súp lơ, khoai tây, rau bina và đậu Hà Lan.
- Vitamin E qua chế độ ăn uống hàng ngày có thể hỗ trợ quá trình làm lành vết thương và giảm hình thành sẹo. Loại vitamin này có nhiều trong mầm lúa mì, hạt hướng dương, hạnh nhân, quả phỉ, lạc, các loại dầu thực vật như dầu cây rum và dầu đậu tương, rau bina, bông cải xanh…
- Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành collagen và tổng hợp protein, thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm giàu protein như thịt, hải sản, các loại hạt, đậu, phô mai và sữa.
- Vitamin A hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm do chấn thương. Để có được nhiều vitamin A, bà mẹ sau sinh mổ nên ăn gì? Hãy ăn các loại trái cây và rau quả có màu vàng, vàng cam như khoai lang, bí, cà rốt, xoài, dưa đỏ, các loại rau lá xanh đậm như cải xoăn, củ cải và rau bina, trứng, đậu, cá hồi, cá ngừ…
Sau sinh mổ, mẹ nên ăn món ăn có vitamin A
Các loại cá giàu hàm lượng DHA và Omega 3, ít thủy ngân
Những thực phẩm lợi sữa tốt nhất dành cho mẹ nuôi con bú thường giàu hàm lượng DHA và Omega 3 – axit béo không bão hòa. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển trí não, sáng mắt, chống oxy hóa và tốt cho hệ tim mạch của trẻ, cải thiện tâm trạng của mẹ, giảm stress, giảm mệt mỏi sau sinh.
Để có đủ DHA và Omega 3, sau khi sinh mổ nên ăn gì? Các loại cá, hải sản thông dụng ít có thủy ngân là tôm, cá ngừ đóng hộp, cá hồi, cá mòi và cá da trơn… là sự lựa chọn đúng đắn nhất.
Lưu ý:
- Sau sinh mổ, mẹ nên hạn chế những đồ ăn khó tiêu hóa, cay nóng, quá nhiều dầu mỡ hay những thực phẩm gây mất sữa, ảnh hưởng tới việc tiết sữa.
- Nên ăn những thức ăn tươi ngon, đã qua chế biến và cân đối các nhóm thực phẩm, càng đa dạng càng tốt
- Việc tăng chất xơ và khoáng chất trong khẩu phần ăn cũng đóng vai trò quan trọng quyết định tới việc dinh dưỡng đầy đủ cho sữa mẹ và việc lấy lại vóc dáng sau sinh.
Món ăn lợi sữa cho mẹ sau sanh mổ
Sau khi xác định được các nhóm thực phẩm tốt sau sinh mổ, mẹ có thể chế biến thành các món ăn gọi sữa về tràn trề mà lại tốt cho sức khỏe mẹ. Sản phụ sau sinh mổ nên ăn gì?
Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì để sữa về vừa mát lành vừa đủ chất dinh dưỡng cho bé bú?
Móng giò hầm đu đủ
Những khoáng chất, vitamin A,B,C,D,E... lượng protein và chất béo dồi dào có trong đu đủ sẽ giúp cho các mẹ phục hồi sức khỏe sau cuộc vượt cạn cũng như giúp mẹ lợi sữa, có một nguồn sữa chất lượng cho bé yêu.
Cháo gạo nếp kết hợp mộc nhĩ và táo đỏ
Theo Y học cổ truyền, gạo nếp mang vị ngọt dẻo, tính ấm, bổ tỳ vị hư yếu, chứa nhiều protein, tinh bột, các nhóm vitamin B, K,A... giúp giảm thiểu khả năng bị thiếu máu của các mẹ sau sinh.
Cháo mè đen
Hạt mè đen được sử dụng như một vị thuốc quý, chứa nhiều vitamin, protein, chất béo, Kali, Photpho, sắt... có tác dụng dưỡng huyết, bổ tỳ, nhuận tràng, tăng khí lực, nâng cao hệ miễn dịch giúp lợi sữa, đẹp da, cân bằng vóc dáng sau sinh và chống táo bón.
Một số loại đồ uống tốt cho mẹ sau sinh mổ
Không chỉ cần phải có một chế độ ăn toàn những thực phẩm bổ dưỡng mà mẹ sau sinh mổ cũng cần chú ý đến các loại nước vừa có tác dụng phục hồi sức khỏe mà lại vừa lợi sữa này nhé!
- Sữa nóng: Mỗi ngày mẹ nên uống 1 đến 2 ly sữa nóng để cung cấp các khoáng chất cần thiết giúp mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe, giúp kích thích tuyến vú sản sinh sữa nhanh.
Mẹ mới sinh mổ nên uống đủ 2l nước mỗi ngày
- Nước ấm: Mẹ uống từ 6-8 cốc nước mỗi ngày (tương đương khoảng 2 lít nước) sẽ giúp tăng tiết sữa tốt hơn và phân bổ lượng nước đều đặn trong ngày, đảm bảo không để cơ thể rơi vào trạng thái khát khô cổ.
- Nước gạo lứt: có tác dụng giải độc và thanh lọc cơ thể, cung cấp tối đa lượng tinh bột và các vi chất thiết yếu nhờ việc chứa các dưỡng chất quan trọng như vitamin A, D, nhóm E, sắt, kẽm, natri…
- Ngũ cốc lợi sữa: Được làm từ 6 loại đậu, kết hợp mè đen, gạo, óc chó, yến mạch, hạt sen, ý dĩ.. ngũ cốc lợi sữa chứa rất nhiều dinh dưỡng, giúp kích thích tuyến sữa, và tăng chất lượng cho sữa mẹ.
- Nước trái cây: Mẹ nên vắt lấy nước, làm sinh tố các loại hoa quả lợi sữa uống hàng ngày giúp nguồn sữa giàu dinh dưỡng, đặc, thơm và mát hơn.
- Nước rau củ: như nước rau má, nước rau ngót, nước rau thì là, nước củ cà rốt, nước cà chua,...
- Nước từ một số lá, thảo dược như nước lá cây đinh lăng, nước lá mít, nước lá chè vằng... cũng giúp giảm cân lợi sữa, hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng và tăng chất lượng sữa mẹ.
>> Cảnh báo: Ăn uống sai lầm sau đẻ mổ: mẹ đừng hành hạ bản thân!
Một số lưu ý về dinh dưỡng đặc biệt cho các mẹ sau sinh mổ theo giai đoạn
Sau khi sinh mổ 6 giờ
Sau khi sinh mổ nên ăn gì? Trong vòng 6 tiếng sau sinh mổ, mẹ tốt nhất là không nên ăn gì, vì ruột bị kích thích nên chức năng bị hạn chế, có nhiều khí tích tụ trong khoang ruột, cần có thời gian để hồi phục.
Mẹ không nên ăn gì trong vòng 6 tiếng sau khi sinh mổ để hệ tiêu hóa có thời gian hồi phục
Hai ngày sau khi sinh mổ
Sang ngày thứ 2 sau quá trình sinh mổ, mẹ sẽ tiếp tục bị đau do sự co thắt dạ con, sản dịch tiết ra nhiều, hệ tiêu hóa còn rất yếu vì vừa trải qua cuộc vượt cạn mệt mỏi. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì? Mẹ nên ăn các loại thức ăn nhẹ dễ tiêu như cháo, súp, các loại chất lỏng, tránh các đồ ăn dầu mỡ và cay nóng.
1 tuần sau khi mổ
1 tuần đầu sau sinh mổ, các mẹ nên ăn các thức ăn dễ tiêu giúp dễ xì hơi và tốt cho nhu động ruột. Trong chế độ ăn uống nên cân bằng các chất dinh dưỡng, đặc biệt:
- Bổ sung protein đa dạng từ các loại động thực vật.
- Các vitamin A,B,C,E... rất đa dạng trong các loại hoa quả như cam, quýt, xoài,... giúp cho nhanh lành vết mổ và phục hồi sức khỏe sau sinh.
- Trứng, sữa, thịt cũng là các loại thực phẩm dễ tiêu lại cung cấp đầy đủ canxi, kẽm, magie, sắt...có vai trò chính trong việc cầm máu và tái tạo hồng cầu.
1 tuần đến 1 tháng sau mổ
Lúc này, người mẹ có thể ăn uống đa dạng các loại thực phẩm. Giai đoạn này, mẹ nên có một chế độ dinh dưỡng cân bằng và hợp lí để cơ thể nhanh hồi phục và có nhiều sữa cho con.
Hơn 1 tháng sau mổ
Đây là giai đoạn mà các mẹ có thể ăn uống đầy đủ và đa dạng mọi loại thực phẩm như sữa, cá, trứng, tôm, đậu nành… Mẹ cũng nên chú trọng ăn những loại thực phẩm vừa bổ sung dinh dưỡng tốt, lại lợi sữa và hạn chế tăng cân.
Giải pháp toàn diện cho mẹ sau sinh mổ
>> Có thể bạn quan tâm: Yến sào có thực sự là món ăn bổ dưỡng như nhiều người vẫn tưởng?
Combo tiết kiệm đến 24% cho mẹ bầu: 3 chai 300ml: 1̶̶.̶̶2̶̶8̶̶7̶̶.̶̶0̶̶0̶̶0̶₫ giảm còn 979.000₫. TẶNG 3 chai 70ml trị giá 207.000₫.
